Yr Athro Gareth Irwin

Athroniaeth
Mae fy athroniaeth ymchwil yn deillio o'r awydd i ddeall ac egluro perfformiad chwaraeon gan ddefnyddio dulliau gwyddonol i fynd i'r afael â chwestiynau ystyrlon sydd o gymorth i  ymchwilwyr, hyfforddwyr, perfformwyr a chlinigwyr. Mae dwy thema sy'n adlewyrchu'r athroniaeth hon: Y rhyngwyneb hyfforddi biomecaneg  a Meddygaeth ac anafiadau chwaraeon. Mae'r thema gyntaf yn archwilio cwestiynau ymchwil gyda'r nod o wneud hyfforddiant yn fwy effeithiol ac effeithlon, ac yn y pen draw ymgorffori trylwyredd gwyddonol o fewn yr amgylchedd hyfforddi. Mae'r ail yn archwilio rôl y clinigwr chwaraeon ac yn archwilio'r mecanweithiau sylfaenol sy'n gysylltiedig ag aetioleg anafiadau. Yn benodol, mae'n ceisio egluro sut mae methiannau biolegol yn deillio o lwytho mewnol ac allanol sy'n gysylltiedig â chyfeiriadau cylchrannol annormal. Mae dilysrwydd ecolegol yn treiddio trwy fy ymchwil. Mae hyn yn hwyluso ac yn sail i drosglwyddo canfyddiadau ymchwil i leoliadau a chymwysiadau ymarferol. Mae fy athroniaeth gyffredinol wedi denu cydweithrediad gydag academyddion o'r un anian yn lleol, yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Gellir gweld mesurau llwyddiant y dull hwn yn nhwf 'Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon' yr ysgol, gan sicrhau cyllid ymchwil a'm cydnabyddiaeth ar lefelau cenedlaethol a rhyngwladol trwy ddyfarniadau, gwahoddiadau, allbynnau ac aelodaeth pwyllgorau rhyngwladol.

Rhestr Cyhoeddiadau

Strutzenberger, G., Moore, J., Griffiths, H., Schwameder, H. and Irwin, G. (in press). Effects of kinesio tape on fatigue in rugby players. European Journal of Sports Science

Farana, R., Irwin, G., Jandacka, D., Uchytil J, Mullineaux, D.R. (in press). Elbow joint variability for different hand positions of the round off in gymnastics. Human Movement Sciences

Charalambous, L., Lieres und Wilkau, H.C., Potthast, W., and Irwin, G. (in press) Effects of artificial surface temperature on mechanical properties and player kinematics during landing and acceleration, Journal of Sports and Health Science.

Irwin, G., Exell, T.A., Manning, M.L., Kerwin, D.G. (2014). Biomechanical evolution of the Tkachev on uneven bars in female gymnastics. International Biomechanics, 1:1, 21-28

Strutzenberger G., Man-Coa, H., Koussev, J., Potthast, W., and Irwin, G. (2014). Effects of turf on the cutting movement of female soccer players, Journal of Sports and Health Science.

Williams, G.K.R., Irwin, G., Kerwin, D.G. and Newell, K.M. (2014). Biomechanical energetics analysis of technique during learning the longswing on high bar. Journal of Sports Sciences.

Williams, G.K.R., Irwin, G., Kerwin, D.G. and Newell, K.M. (2014). Changes in joint kinetics during learning the longwing on high bar. Journal of Sports Sciences.

Farana, R., Jandacka, D., Uchytil J, Zahradnik, D., Irwin, G.,  (2014). Musculoskeletal loading during the round-off in female gymnastics: The effect of hand position, Sports Biomechanics.  

Kerwin, D.G., Fleming, S., Bezodis, I., Irwin, G., Kuntze, G., Hailes. S. and Kalra, D. (in press). Ownership and control of athlete training and performance data: it’s time for decisions. Journal of Sports Science.

Gittoes, M.J.R., Irwin, G. and Kerwin, D.G. (2013). Landing strategy transference in fundamental backward rotating gymnastic dismounts. Journal of Applied Biomechanics.

Farana, R., Jandacka, D. and Irwin, G. (2013). Influence of different hand positions on impact forces and elbow loading during the round off in gymnastics: A case study. Science of Gymnastics Journal.

Gittoes, M.J.R. and Irwin, G. (2012). Biomechanical approaches to understanding the potentially injurious demands of gymnastic-style impact landings. Sports, Medicine, Arthroscopy, Rehabilitation, Therapy & Technology, 4(4), 1-12.

Exell, T., Gittoes, M.R.J., Irwin. G. and Kerwin, D.G. (2012). Considerations of force plate transitions on centre of pressure calculation for maximal velocity sprint running. Sports Biomechanics, 11(4), 532-541.

Exell, T., Gittoes, M.R.J., Irwin. G. and Kerwin, D.G. (2012). Gait asymmetry: composite scores for mechanical analyses of sprint running. Journal of Biomechanics 45(6), 1108-1111.

Exell, T., Irwin. G., Gittoes, M.R.J. and Kerwin, D.G (2012). Implications of intra-limb variability on asymmetry analyses. Journal of Sport Sciences,30(4), 403-409.

Williams, G., Irwin, G., Kerwin, D.G. and Newell, K. M. (2012). Kinematic changes during learning the longswing on high bar. Sports Biomechanics, 11(1), 20-33.

Charalambous, L., Irwin, G., Bezodis, I. N. and Kerwin, D. (2012). Lower limb joint kinetics and ankle joint stiffness in the sprint start push-off. Journal of Sports Sciences, 30(1), 1-9.   

Harle, R., Taherian, S., Pias, M., Coulouris, G., Hopper, A., Cameron, J., Lasenby, J., Kuntze, G., Bezodis, I., Irwin, G. and Kerwin D.G. (2012). Towards real-time proling of sprints using wearable pressure sensors. Computer Communications, 33(6), 650-660.

Manning, M.L., Irwin, G., Gittoes M.J.R. and Kerwin, D.G. (2011). Influence of longswing technique on the kinematics and key release parameters of the straddle Tkachev on uneven bars. Sports Biomechanics, 10(3), 161-173.

Gittoes, M.J.R., Irwin, G., Kerwin, D.G. and Mullineaux, D.R. (2011). Variability of impact mechanics during forward and backward rotating dismounts from beam: implications for injury. Journal of Sport Sciences,  29(10), 1051-1058.

Gittoes, M.J.R., Irwin, G., Mullineaux, D. and Kerwin, D.G. (2011). Whole-body and multi-joint kinematic control strategy variability during backward rotating dismounts from beam. Journal of Sports Sciences, 29(10), 1051-1058.

Kerwin. D.G. and Irwin, G. (2010). Musculoskeletal work preceding the outward and inward Tkachev on uneven bars in artistic gymnastics. Sports Biomechanics, 9(1), 16-28.

Taherian, S., Pias, M., Harle. R., Coulouris, G., Hay, S., Cameron, J., Lasenby, J., Kuntze, G., Bezodis, I., Irwin, G. and Kerwin, D. (2010). Profiling sprints using on-body sensors. 8th IEEE International Conference on Pervasive Computing and Communications Workshops (PERCOM Workshops). Mannheim, Germany. 444-449.

Jones, P.L., Kerwin, D.G., Irwin, G. and Nokes, L.D.M. (2009). Three dimensional analysis of knee biomechanics when landing on natural turf and football turf. Journal of Medical and Biological Engineering, 29(4), 184-188

Irwin, G. and Kerwin, D.G. (2009). The influence of the vaulting table on the handspring front somersault. Sports Biomechanics. 8(2), 114-128.

Irwin, G. and Kerwin, D.G. (2007). Musculoskeletal work of high bar progressions. Sports Biomechanics, 6(3), 360-373.

Irwin, G. and Kerwin, D.G. (2007). Inter-segmental co-ordination of high bar progressions. Sports Biomechanics, 6(2), 129-142.

Trewartha, G., Bezodis, N., Wilson. C. and Irwin, G. (2007). The control of rotation during rugby union goal kicking. Sports Biomechanics, 6(2), 171-186.

Robbins, M., Wheat, J., Irwin, G. and Bartlett, R. (2006). The changes in movement variability with shooting distance in basketball. Human Movement Studies, 50, 217-238.

Irwin, G., Hanton, S. and Kerwin, D.G. (2005). The conceptual process of progression development in artistic gymnastics. Journal of Sports Sciences, 23(10), 1089-1099.

Irwin, G. and Kerwin, D.G. (2005). Biomechanical similarities of progressions for the longswing on high bar. Sports Biomechanics, 4(2), 164-178.

Irwin, G. Hanton, S. and Kerwin, D.G. (2004). Reflective practice and the origins of elite coaching knowledge. Reflective Practice, 5(3), 425-442.

Arweinyddiaeth academaidd
Pennaeth Biomecaneg, (2000 - hyd y presennol)
Cyfarwyddwr y Labordy Biomecaneg, (2000 - hyd y presennol)
Cyfarwyddwr Disgyblaeth, (2000 - 2012)
Arweinydd Modiwl Biomecaneg Lefel 6 (2000 - hyd y presennol)
(Cyn hynny bu'n arweinydd modiwl ar gyfer pob modiwl biomecaneg ar lefelau 4, 5, 6, a M)

Proffil addysgu cyfredol:
Biomecaneg Chwaraeon - lefelau 4, 5, 6
Biomecaneg Anafiadau a Meddygaeth Chwaraeon - MSc
Biomecaneg Ddamcaniaethol ac Arbrofol - MSc
Gymnasteg - lefelau 4, 5, 6

Myfyrwyr ymchwil ôl-raddedig sydd wedi'u cwblhau

Mark Samuels*, MPhil : The biomechanics of advanced skill development on high bar in men’s gymnastics. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Marianne Gittoes and Professor David G Kerwin.  Completed Summer 2009.

Tim Exell, PhD: The biomechanics of technique development in sprinting: The coaching-biomechanics interface.Student registered at Cardiff Metropolitan University.  Co-supervised by Dr Marianne Gittoes and Professor David G Kerwin. (EPSRC funded PhD studentship).  Completed November 2010.

Laura Charalambous, PhD: Biomechanical feedback for enhancing sprint performance and technique. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Ian Bezodis, Professor David G Kerwin and Professor Steven Hailes (UCL). Completed October 2012.

Genevieve Williams*, PhD: Biomechanical changes during learning a gross complex motor skill. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Professor David G Kerwin and Professor Karl Newell. Completed November 2012.

Philippa Jones, PhD: The biomechanics of return-to-play in professional football injury rehabilitation Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Professor David G Kerwin and Professor Len Nokes (Cardiff University). Completed March 2014

Maximilian Wdowski, PhD: Short-term biomechanical adaptation in field sport sprinting. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Marianne Gittoes, Professor Len Nokes (Cardiff University). Completed June 2014.

Ben Rosenblatt*, PhD: Biomechanical specificity of Olympic lifting for sprint training. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by and Professor David G Kerwin and Dr Cassie Wilson (University of Bath). Completed October 2014.

Michelle Manning*, PhD: Factors influencing the performance of the Tkachev on uneven bars. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Marianne Gittoes and Professor David G Kerwin. Completed November 2014.   

Goruchwylio myfyrwyr ymchwil ôl-raddedig

Hannah Wyatt, PhD: Age-related spinal biomechanics of female gymnasts. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Marianne Gittoes. Estimated completion date summer 2015.

Laurie Needham, PhD*: The influence of task constraints and training drills during the approach phase of pole vaulting. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised Dr Ian Bezodis. Estimated completion date summer 2018.

Adam Brazil, PhD*: The influence of task constraints and training drills during the approach phase of pole vaulting. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised Dr Tim Exell and  Dr Cassie Wilson (University of Bath). Estimated completion date summer 2018.

Tom Rusga, PhD*: The development of a graphical user interface for effective feedback in artistic gymnastics. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised Co-supervised by Professor Karl Newell and Dr Genevieve Williams. Completed November 2017.

Hans Christian von Lieres und Wilkau, PhD: Sprint Biomechanics. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised Dr Ian Bezodis. Estimated completion date summer 2017.
Melanie Golding*, MPhil: The influence of biomechanical methodology on the evaluation of release skills on high bar in men’s artistic gymnastics. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Ian Bezodis, advisor Professor David G Kerwin. Estimated completion date summer 2016.

Steven Buzza*, MPhil: The effect of task demands on kinematic and kinetic variables in golf driving performance. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Ian Bezodis. Estimated completion date summer 2017.

Abigail Ridge*, MPhil: The role of social support in the coach-athlete dyad in female artistic gymnastics. Student registered at Cardiff Metropolitan University. Co-supervised by Dr Ian Mitchell and Dr Mikell Mellick. Estimated completion date September 2014.

Pennaeth Biomecaneg a Chyfarwyddwr Labordy
Athro (Ysgol Chwaraeon Caerdydd, Prifysgol Metropolitan Caerdydd)

Athro Gwadd (Canolfan Diagnostig Mudiant Dynol, Prifysgol
Ostrava, Gweriniaeth Tsiec)

Cydymaith Ymchwil, Sefydliad Ymchwil Chwaraeon Seland Newydd, Prifysgol Technoleg Auckland

Llywydd a Chymrawd Cymdeithas Ryngwladol Biomecaneg mewn Chwaraeon.

Aelod etholedig o Gwmni Anrhydeddus Lifrai Cymru

Cysylltiadau ymchwil ffurfiol cenedlaethol a rhyngwladol
Mae'r canlynol yn dystiolaeth o'm cydweithrediadau helaeth, gan dynnu sylw at fy rhyngwladoli ac ansawdd academaidd fy mhrosiectau ymchwil.

Sensing for sports and managed exercise, SESAME (2006-2010)
Ariannwyd y prosiect ymchwil amlddisgyblaethol mawr hwn gan EPSRC (£3.7m) a daeth ag arbenigwyr ynghyd o Brifysgol Caergrawnt (Adran Gwyddorau Cyfrifiaduron, Adran Beirianneg), Y Coleg Milfeddygol Brenhinol (Labordy Ymchwil Biomecanyddol), UCL (Adran Gwyddorau Cyfrifiadurol, Adran Gwybodeg Dynol), a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd (Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon). Ymchwiliodd consortiwm SESAME i'r defnydd o systemau di-wifr sy'n seiliedig ar synhwyryddion gyda phrosesu ac adborth all-lein ac amser real er mwyn gwella perfformiad athletwyr elitaidd ac athletwyr ifanc y nodwyd bod ganddynt botensial o'r radd flaenaf. Nod cyffredinol y prosiect oedd gwella perfformiad, gwella addysg hyfforddwyr a hyrwyddo gwyddoniaeth chwaraeon gan ddefnyddio ystod o dechnolegau caledwedd a meddalwedd. Mae'r ymchwil yn adeiladu ar brofiad helaeth o fewn a thu allan i'r consortiwm wrth gymhwyso systemau synhwyryddion i fonitro pobl ac anifeiliaid. Roedd yr hyrwyddo gwybodaeth hyn yn nhermau cymhwysiad chwaraeon penodol a hanfodion gwyddoniaeth gyfrifiadurol.

One turf: A global multi-sport artificial surface (2011- yn parhau)
Mae'r prosiect hwn yn cyd-fynd â'r Agenda Ymarfer ac Iechyd, cysyniad byd-eang gyda'r nod o ddefnyddio chwaraeon a gweithgaredd corfforol i hybu iechyd a lles. Wedi'i ariannu i ddechrau gan y Bwrdd Rygbi Rhyngwladol (IRB) (£120k) nod yr ymchwil yw archwilio gweithgareddau chwaraeon a hamdden sy'n cynnwys rhyngweithio rhwng arwyneb a chwaraewr. Mae gan gaeau tyweirch naturiol sydd wedi'u haddasu i anghenion chwaraeon unigol gyfyngiadau; ac mae defnyddio tyweirch artiffisial yn ddewis arall ar gyfer darparu datrysiad gwydn, hyblyg a chost-effeithiol a all gynnig arwynebau chwarae y gellir eu defnyddio ledled y byd. Mae'r cysyniad o ddatblygu un tyweirch artiffisial er mwyn datrys y mwyafrif o anghenion defnyddwyr yn un deniadol i chwaraeon, masnach ac awdurdodau lleol. Bydd biomecaneg, epidemioleg, triboleg meinwe meddal, proffilio anafiadau ac agweddau seicolegol ar gyfranogiad chwaraewyr ynghyd â gwell profion mecanyddol sy'n adlewyrchu rhyngweithiadau arwyneb-chwaraewr wrth graidd yr ymchwil.  Bydd canlyniadau'r ymchwil hefyd yn apelio’n fasnachol trwy gynnig y potensial i gyrff llywodraethu a gweithgynhyrchwyr gynyddu eu marchnad fyd-eang. Ymhlith y partneriaid allweddol mae Fédération Internationale de Football Association (FIFA), y National Football League (NFL), y Ffederasiwn Hoci Rhyngwladol (FIH), y Gaelic Athletics Association (GAA), yn ogystal â Phrifysgol Caerdydd a Phrifysgol Chwaraeon Cologn yr Almaen (Sefydliad Biomecaneg a Orthopaedeg). Mae'r prosiect 'One Turf' ar y cyd â'r IRB wedi arwain at gyflwyno cais ymchwil i’r Marie Curie Industry-Academia Partnerships and Pathways (IAPP) am £800k (dan adolygiad) ac mae'n datblygu grant Horizon 2020 yr UE (£5m - yn cael ei ddatblygu).

Player-surface interactions: perceptions in elite football (2012 - yn parhau)
Ariennir y prosiect hwn gan Fédération Internationale de Football Association (FIFA) (€100,000). Gan adeiladu ar ymchwil flaenorol sydd wedi archwilio ymatebion ffisiolegol a biomecanyddol (Surface and Fatigue testing: FIFA, £250k) mae'r prosiect hwn yn canolbwyntio ar ganfyddiad y chwaraewr a'r materion seicolegol sy'n gysylltiedig â pherfformio ar wahanol arwynebau. Nod y prosiect hwn yw archwilio canfyddiad chwaraewyr elitaidd o berfformio ar amrywiaeth o arwynebau yn ystod symudiadau pêl-droed penodol. Y pwrpas cyffredinol yw rhoi mewnwelediadau pellach i brosesau seicolegol y chwaraewyr er mwyn cryfhau'r corff cyfredol o lenyddiaeth sy'n ymwneud â rhyngweithiadau chwaraewr-arwyneb. Felly gellir gweld bod canfyddiad chwaraewyr yn ganolog wrth geisio ennill calonnau a meddyliau'r gymuned bêl-droed o ran cyflwyno tyweirch artiffisial; awydd sydd wedi'i gyfathrebu'n gyhoeddus gan gorff llywodraethu rhyngwladol pêl-droed. Ymhlith y partneriaid allweddol mae FIFA, Prifysgol Caerdydd, LABOsport (sefydliad profi tyweirch) a Parma FC.

Kinesio-taping and performance (2012 – yn parhau)
Mae'r astudiaeth hon yn gydweithrediad sylweddol gyda phartner Ewropeaidd ym Mhrifysgol Salzburg (Adran Gwyddor Chwaraeon a Chinesioleg), Awstria. Deilliodd y prosiect hwn o fater amserol ym maes ffisiotherapi lle mae tapio mewn rhai chwaraeon wedi dod yn fwy na mecanwaith er mwyn atal anafiadau’n unig. Mae tapio, yn enwedig tapio cinesio, wedi dod yn boblogaidd ymhlith athletwyr sy'n anelu at wella eu perfformiad oherwydd gallai ddylanwadu ar gryfder cyhyrau a chylchrediad y gwaed. Oherwydd yr agweddau hyn, gallai tapio cinesio hefyd effeithio ar flinder cyhyrau a chynhyrchiant pŵer cymharol. Felly, nod yr astudiaeth ymchwil hon oedd nodi effaith tapio cinesio ar ganlyniad perfformiad a chyfraniad pŵer cymharol cymal y glun, y pen-glin a'r ffêr mewn sefyllfa o fod wedi gorffwys a bod yn flinedig.

Amputee physical rehabilitation system (HomeHab) (2012 – yn parhau)
Mae cleifion (sifil a milwrol) sydd wedi colli aelodau isaf y corff yn cael proses hir o adsefydlu i wella swyddogaeth gorfforol a gwybyddol. Mae'r broses yn cynnwys ymweliadau aml ag unedau arbenigol, i gael eu harchwilio a'u monitro gan dimau amlddisgyblaethol o ffisiotherapyddion arbenigol, llawfeddygon orthopedig, biomecanyddion clinigol a pheirianwyr meddygol. Gall y broses gymryd hyd at dair blynedd cyn cael yr ymarferoldeb gorau. Byddai'r gallu i fonitro cleifion gan ddefnyddio metrigau ystyrlon sy'n berthnasol yn glinigol sy'n gysylltiedig â datblygu ymarferoldeb dros gyfnodau hir yn rhoi cyfle i glinigwyr wneud asesiadau oddi ar y safle a phenderfyniadau gwrthrychol ynghylch gofal cleifion. Mae'r prosiect hwn mewn cydweithrediad â Phrifysgol Caergrawnt (Adran Gwyddorau Cyfrifiadurol), Prifysgol Salzburg (Adran Gwyddor Chwaraeon a Chinesioleg) a'r Ganolfan Adfer Meddygol (Headley Court).  Nodau'r prosiect HomeHab yw darparu i) dadansoddiad bio-fecanyddol cywir yn y cartref i hwyluso asesiad meintiol rheolaidd oddi wrth y ganolfan feddygol; ii) monitro symudiad’n barhaus (trwy'r dydd); a iii) asesiad o symudiad ac adborth awtomataidd. Mae'r prosiect yn rhagweld ystafell â chyfarpar yng nghartref y claf lle gall yr ymarferydd meddygol asesu symudiadau'r claf yn feintiol a darparu cywiriadau ar unwaith. Bydd synwyryddion corff ar y claf yn cael eu defnyddio i hyfforddi system ddysgu peiriant i gydnabod y gwahaniaeth rhwng symudiad cywir ac anghywir (e.e. cerddediad a ddymunir a 'hen' gerddediad). Y tu allan i'r ystafell gyfarpar, bydd y synwyryddion hyn yn darparu cofnod llawn o lefelau gweithgaredd y claf, nodiadau atgoffa ar unwaith i'r claf os ydynt yn llithro i arferion gwael (e.e. mabwysiadu'r 'hen' gerddediad) ac adborth cyn fyrred â phosibl i'r ymarferydd ynghylch pa mor dda mae'r mae'r broses adsefydlu yn mynd rhagddi.  Mae'r prosiect (HomeHab) wedi arwain at gais am Erwin-Schrödinger-Auslandsstipendium des FWF (Cyllid Symudedd Academaidd ar gyfer astudio dramor). Bydd hwn yn ariannu cymrawd ymchwil am 24 mis (€68k) yn gweithio yn y Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon yng Nghaerdydd. Nod canolog y gymrodoriaeth ymchwil yw datblygu cynnig a chorff ymchwil ar gyfer HomeHab ac yna gwneud cais am gyllid. Mae ceisiadau cychwynnol ar gyfer cyllido wedi'u cyflwyno i'r BBSRC (£750k). Bydd HomeHab yn dwyn ynghyd amrywiaeth o dechnolegau newydd ond sydd wedi'u profi gan gynnwys camerâu dyfnder fel y rhai a geir ar blatfform Microsoft Kinect ar gyfer asesu biomecanyddol o bell, rhwydweithiau synhwyryddion corff ar gyfer monitro parhaus a thechnegau dysgu peirianyddol ar gyfer asesu awtomataidd a monitro gweithgaredd.

Biomechanical indicators of spinal injury in female gymnastics(2011-2014)
Mae'r ymchwil yn gydweithrediad rhwng y Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon, Ysgol Feddygol Harvard a Chyngor Chwaraeon Cymru. Dros y degawd diwethaf dangoswyd bod gymnastwyr cystadleuol ifanc benywaidd yn agored i anafiadau acíwt a chronig yng ngwaelod y cefn, y gellir eu priodoli'n rhannol i’w hoedran ifanc ac anaeddfedrwydd cyhyrysgerbydol. Nod yr ymchwil hon yw datblygu dealltwriaeth o biomecaneg sefydlogrwydd cefnffyrdd mewn gymnastwyr benywaidd cystadleuol sy'n gweithredu sgiliau cymhleth. Pwrpas cyffredinol yr ymchwil yw cael mewnwelediad i ddangosyddion biomecanyddol allweddol y gellir eu defnyddio i hwyluso sgrinio anafiadau gymnasteg-ganolog a datblygu perfformiad gymnastwyr ifanc benywaidd. Cynghorydd i'r prosiect yw'r Athro Lyle J. Micheli (Athro Meddygaeth Chwaraeon Pediatreg, Ysgol Feddygol Harvard). Mae'r prosiect wedi sicrhau £60k, sy'n ariannu myfyriwr PhD amser llawn (Hannah Wyatt).

Biomechanical indicators of performance in sprint running (2013-2016)
Mae'r ymchwil hwn yn gydweithrediad rhwng y Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon, Ysgol Feddygol Harvard a Chyngor Chwaraeon Cymru. Yn ddiweddar sicrhawyd cyllid (£60k) a fydd yn cael ei ddefnyddio i ariannu myfyriwr PhD amser llawn (apwyntiad yn yr arfaeth). Nod yr ymchwil hon yw datblygu dealltwriaeth o fiomecaneg athletwr-benodol sbrintio mewn athletwyr elitaidd. Pwrpas cyffredinol yr ymchwil yw cael mewnwelediad i'r dangosyddion biomecanyddol allweddol y gellir eu defnyddio i ddatblygu rhaglenni hyfforddi sy'n canolbwyntio ar athletwyr er mwyn gwella perfformiad mewn sbrintwyr elitaidd. Mae'r ymchwil hon, sy'n dal i fod yn y cam cynllunio, yn gwneud defnydd o arbenigedd Dr Ian Bezodis mewn biomecaneg sbrintio; mae Ian wedi gweithio gyda charfan athletau Olympaidd Prydain Fawr yn arwain at Gemau Olympaidd 2004 a 2008, gan weithio gydag ystod o athletwyr yn y campau cyflymder. Bydd y prosiect hwn yn defnyddio data sylfaenol, wedi'i yrru gan ymchwil i lywio'r broses hyfforddi a gwneud hyfforddiant yn fwy effeithiol ac effeithlon. 

Development of complex skills: motor control (2007 – yn parhau)
Mae'r prosiect hwn mewn cydweithrediadau ag arweinwyr y byd ym maes rheoli symudiad; Yr Athro Newell (Penn State University) a'r Athrawon van Emmerik a Hamill (Prifysgol Massachusetts).  Nod yr ymchwil hwn yw ymchwilio i gymhwysiad damcaniaethau rheoli symudiad mewn amgylchedd ecolegol ddilys. Yn benodol, wedi'i ategu gan theori systemau deinamig a defnyddio chwaraeon fel y mecanwaith, mae'r prosiect yn archwilio'r meysydd amrywioldeb biolegol a newidiadau mewn cydsymudiad wrth ddysgu sgiliau. Mae allbynnau'r prosiect hwn yn cynnwys cyhoeddi adolygiad cymheiriaid, cyflwyniadau gwadd ac yn fwyaf diweddar cwblhad PhD (Genevieve Williams). Mae Dr Genevieve Williams bellach yn symud ymlaen yn y maes hwn trwy raglen ymchwil ôl-ddoethurol wedi'i hariannu, lle bydd hi’n treulio tua pedwar mis yr un yng Nghaerdydd, Massachusetts, a Penn State. Ochr yn ochr, o fis Medi 2013, bydd myfyriwr PhD newydd (wedi'i ariannu ei hun ar hyn o bryd) yn ymestyn y thema ymchwil hon. Mae'r grŵp hwn wedi datblygu ymagweddau yn y dulliau methodolegol a ddefnyddir i archwilio amrywioldeb biolegol, ac ar hyn o bryd maent yn cael eu hadolygu yn y cyfnodolyn Human Movement Sciences. Mae canlyniadau ymchwil y prosiect hwn yn arwain y byd, a byddant yn parhau i wneud hynny, ac yn darparu llwyfan ar gyfer cyllid yn y dyfodol.
                                     
Brazilian-Cardiff sports research project (2012 – yn parhau)
Mewn cydweithrediad â Phrifysgol São Paulo ac Universidade Estadual Paulista mae'r prosiect hwn yn dod â thîm amlddisgyblaethol ynghyd i archwilio materion sy'n gysylltiedig â chwaraeon. Mae'r grŵp o ymchwilwyr o Frasil yn cynnwys arbenigwyr mewn biomecaneg (Yr Athro Luis Mochizuki, Prifysgol São Paulo), cymdeithaseg (yr Athro Laurita Marconi Schiavon, Universidade Estadual Paulista) ac addysgeg (Dr Michele Carbinatto, Prifysgol São Paulo). Mae'r athrawon yn ymweld am y tro cyntaf yn ystod Haf 2013 i amlinellu'r prosiectau ymchwil gyda chydweithwyr eraill yn y meysydd hyn (Dr Stewart, Dr Bryant a Dr Mitchell). Dilynir hyn gan leoliad ymchwil hirach 6-8 mis yn gynnar yn 2014.  Bydd y  cyllid ar gyfer hyn ar gael yn lleol gan y prifysgolion priodol yn ogystal â Science Without Borders. Yn ogystal â hyn, yn ddiweddar rwyf wedi recriwtio myfyriwr PhD a ariannwyd yn llawn ar gyfer 2014 i ymgymryd ag ymchwil i flinder mewn perfformiad gymnasteg a gyllidir trwy Cronfa Ysgoloriaeth Science Without Borders Llywodraeth Brasil. Mae'r ymchwil hon yn alinio ei hunan ag awydd llywodraethau'r DU a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd i ymgysylltu â Brasil yn fasnachol, yn wleidyddol a thrwy Addysg Uwch.

Elbow injury in female gymnastics (2012 – yn parhau)
Mae'r cydweithrediad hwn yn deillio o fy niddordeb mewn gymnasteg ac anafiadau, gyda ffocws penodol ar y ffaith bod anafiadau mewn gymnasteg benywaidd yn gyffredin iawn yn enwedig yn y rhannau uchaf o'r corff (yr arddwrn, y penelin a’r ysgwydd). Mae'r prosiect hwn yn gydweithrediad ffurfiol â Phrifysgol Ostrava (Canolfan Diagnostig Symudiad Dynol). Roedd cael mynediad i garfan Olympaidd benywaidd y Weriniaeth Tsiec yn darparu sampl unigryw, sydd wedi caniatáu cynnal dadansoddiad biomecanyddol manwl dan amodau rheoledig. Mae'r prosiect eisoes wedi arwain at bedwar cyhoeddiad a gwahoddiad personol diweddar i gyflwyno ein canfyddiadau i'r Gymdeithas Siartredig Ffisiotherapi a Meddygaeth Chwaraeon (Caerdydd, Ebrill 2013) a’r Ganolfan Symudiad Dynol (Gweriniaeth Tsiec, Mehefin 2013).

Amputee running: biomechanical determinants of performance (2012 – yn parhau)
Mae'r prosiect ymchwil hwn yng nghamau cychwynnol ei ddatblygiad ac mae'n dwyn ynghyd Brifysgol Chwaraeon yr Almaen Cologne (Sefydliad Biomecaneg ac Orthopaedeg), Prifysgol Southampton (Ysgol Electroneg a Chyfrifiadureg) a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd (Grŵp Ymchwil Biomecaneg Chwaraeon). Gan adeiladu ar ymchwil gynharach y grŵp ar athletwyr abl ac athletwyr sydd wedi colli aelod o’u corff (Bezodis et al., 2013; Bezodis et al., 2010; Brüggemann et al., 2008), bydd y prosiect hwn yn anelu at archwilio'r ffactorau cyfyngol sy'n gysylltiedig â rhedeg gyda llafn, effeithiau gwahanol golledion (uwchlaw ac islaw'r pen-glin), materion anghymesuredd (rhai sydd wedi colli un aelod/dau aelod) a gwahanol arddulliau o brosthesisau. Bydd yr ymchwil hon yn anelu at nodi penderfynyddion biomecanyddol perfformiad llwyddiannus a chynhyrchu gwybodaeth ystyrlon a all hysbysu hyfforddwyr, gwyddonwyr a chlinigwyr. Mae myfyriwr ôl-raddedig wedi'i recriwtio i gyflawni'r prosiect hwn (Hans von Lieres und Wilkau) a bydd wedi'i leoli yn Cologne i ddechrau gan ddatblygu technegau mesur 3D ar gyfer prostheses. Mae recriwtio athletwyr eisoes wedi dechrau gyda sampl fawr o sbrintwyr yn y DU wedi cofrestru. Ceisir cyllid posibl trwy gysylltiadau masnachol a ffynonellau UE dros y 12 - 18 mis nesaf.

 Arholi allanol a gwaith arall gyda chyrff allanol, sefydliadau, ac ati.

Ar lefel y DU rwyf wedi gweithredu fel cynghorydd allanol yn dilysu graddau ym Mhrifysgol Plymouth (Gwyddorau Rheolaeth a Chwaraeon ac Ymarfer Corff: 2005) a Phrifysgol Caerwysg (FdSc mewn Hyfforddi ac Ymarfer Chwaraeon, Iechyd a Ffitrwydd: 2012).

Swyddi Arholwyr Allanol   
 Prifysgol Portsmouth: BSc (Anrh) Gwyddorau Chwaraeon ac Ymarfer Corff, (2013-2017)
 Prifysgol Lincoln:       BSc (Anrh) Gwyddorau Chwaraeon ac Ymarfer Corff, (2012-2016)
 Prifysgol Plymouth:    FdSc. Rheoli a Gwyddorau Chwaraeon ac Ymarfer Corff, (2005-2009)
FdA. Datblygu Chwaraeon, (2005-2009)
FdA. Rheoli Chwaraeon, Hamdden a Chyfleusterau, (2005-2009)

Yn y flwyddyn academaidd hon, yn unol â chydgyfeiriant yr undeb Ewropeaidd ar gyfer cronfa gymdeithasol trawsnewid economaidd, rwy'n rheoli ac yn arwain cyfres o Weithdai Biomecaneg Chwaraeon ac Ymarfer ar gyfer addysg bellach a lefel gradd sylfaen.  Ymhlith y partneriaid mae Prifysgol Caerwysg a Plymouth yn ogystal â Cholegau Cernyw a Truro. Nod y gweithdai hyn yw rhannu ymchwil ac addysgu cyfoes mewn biomecaneg chwaraeon ac ymarfer corff.

Arholiadau gradd ymchwil          

Arholwr Allanol (Cenedlaethol) 
Yanjia Gu (2014), PhD: Limits to temporal synchronisation in fundamental finger actions, Student registered at Loughborough University, UK. Supervisor: Dr Mike Hiley, Dr Matthew Pain

Sian Armstrong (2013), PhD: Use of technology in the assessment of rower physiology, Student registered at Cardiff University, UK. Supervisor: Professor Len Nokes.

Simon Fothergill (2013), PhD re examination: Automatic assessment of kinaesthetic performance applied to rowing. Student registered at Jesus College, University of Cambridge, UK. Supervisor: Professor Andrew Hopper.

Simon Fothergill (2012), PhD: Automatic assessment of kinaesthetic performance applied to rowing. Student registered at Jesus College, University of Cambridge, UK. Supervisor: Professor Andrew Hopper.

Tanya LaSage (2011), PhD: A wireless sensor system for monitoring the motion of swimmers. Student registered at Loughborough University, UK. Supervisor: Professor Andrew West.

Arholwr Allanol (Rhyngwladol)

Anna Lorimer (2014), PhD: “Stiffness of the lower limb ‘springs’ as a multifactorial measure of Achilles tendon injury risk”. Student registered at Auckland University of Technology, Auckland, New Zealand. Supervisor: Professor Patria Hume, Dr Simon Pearson (High Performance Sport New Zealand), Dr Justin Keogh (Bond University)

Stephen Hollings (2014), PhD: The Transition from Elite Junior Athlete to Successful Senior Athlete-Implications for Athletics High Performance Programmes. Student registered at Auckland University of Technology, Auckland, New Zealand. Supervisor: Professor Patria Hume, Associate Professor Cliff Mallett and Professor William Hopkins

Lisa McDonnell (2013), PhD: The effect of stroke rate on performance in flat-water sprint kayaking. Student registered at Auckland University of Technology, Auckland, New Zealand. Supervisor: Professor Patria Hume. 

Helen Crewe (2013), PhD: The biomechanics of lower back injury in cricket. Student registered at The University of Western Australia, Perth, Australia. Supervisor: Professor Jacqueline Alderson.  

Ashley Pedler (2012), PhD: The biomechanics of drop punt: three-dimensional kinematics, variability and muscle activity. Student registered at University of Southern Adelaide, Adelaide, Australia. Supervisor: Professor Paul Grimshaw.

Toshiyuki Fujihara (2011), PhD: Biomechanical evaluation of circles with a suspended aid. Student registered at University of Alberta, Edmonton, Canada. Supervisor: Professor Pierre Gervais.

Graddau Meistr Rhyngwladol 

Ariel Jane Edesess  (2014),International Masters: Limits to Temporal Synchronization in Fundamental Hand and Finger Actions. Student registered at the University of Limerick, Ireland. Supervisor: Dr Drew Harrison.

Nicholas Blackah (2011),International Masters: The effect of exercise induced muscle damage on shock dissipation during treadmill running. Student registered at the Australian Catholic University, Melbourne, Australia. Supervisor: Dr Elizabeth Bradshaw.

Hyfforddi 
Hyfforddwr Tîm Dynion Cymru, (1998 - 2003)
Hyfforddwr Tîm Dynion Prydain Fawr, (2003); Gemau Prifysgol y Byd, Daegu, De Korea
Rheolwr Tîm Gymnasteg Prydain Fawr, (2003, 2005 a 2007); Gemau Prifysgol y Byd
Aelod etholedig o dîm Rheoli Gymnasteg Prifysgolion Prydain, (2005 – yn parhau)
Tiwtor Gymnasteg Prydain Fawr, (2000 - yn parhau)

Perfformiad 
Pencampwr Dynion Cymru, (1993-1996)
Gymnast Artistig Rhyngwladol Dynion Cymru, (1990-1998)
Gemau'r Gymanwlad, (1994), Victoria, Canada
Gemau Prifysgolion y Byd, (1995), Fukuoka, Japan
Gemau'r Gymanwlad, (1998), Kuala Lumpur, Malaysia
Gemau Prifysgolion y Byd, (1997), Sicily, yr Eidal