Heddiw, mae Prifysgol Metropolitan Caerdydd wedi cadarnhau partneriaeth gefeillio â Phrifysgol yn Wcráin, gan fod sector Addysg Uwch y DU yn cynnig cymorth hanfodol i staff a myfyrwyr Wcráin.
Mae'r seremoni heddiw wedi cadarnhau bod 71 o bartneriaethau rhwng prifysgolion y DU ac Wcráin bellach ar waith, gydag wyth arall yn agos at gytundeb ffurfiol, gan hwyluso'r gwaith o rannu adnoddau a chymorth mewn ystum cyfunol o undod a dwyochrog i helpu sefydliadau, staff a myfyrwyr o Wcráin.
Mae'r cynllun wedi creu cefnogaeth enfawr ers ei lansio'n ddiweddar gan Grŵp Ymgynghori Cormack ac Universities UK International gyda phrifysgolion y DU yn partneru'n uniongyrchol â'u cymheiriaid yn Wcráin am o leiaf bum mlynedd. Mewn cadarnhad pellach o effaith y cynllun, daw'r seremoni arwyddo – ar Ddiwrnod Cyfansoddiad Wcráin - wrth i lywodraeth y DU gyhoeddi £190,000 o gymorth ariannol i sefydlu a chefnogi'r fenter gefeillio.
Ymunodd Is-Ganghellor Met Caerdydd, yr Athro Cara Aitchison, a'r Dirprwy Is-Ganghellor, yr Athro Rachael Langford, â 200 o gyd-academyddion ac arweinwyr prifysgol i ddathlu'r cynllun 'gefeillio' prifysgol arloesol rhwng y DU a'r Wcráin yn y digwyddiad, lle llofnododd 24 o sefydliadau bartneriaeth ffurfiol.
Bydd y partneriaethau'n darparu ystod eang o gymorth ymarferol drwy:
- Helpu i ailadeiladu campysau prifysgolion Wcráin yn gorfforol sydd wedi'u difrodi a'u dinistrio.
- Cydnabod credydau ar y cyd fel y gall myfyrwyr Wcráin saesneg eu hiaith ddilyn cyrsiau ar-lein o brifysgolion y DU sy'n cyfrif tuag at eu gradd derfynol.
- Caniatáu i addysgu ac ymchwil Wcráin barhau mewn labordai ac ystafelloedd dosbarth yn y DU lle cafodd eu cyfleusterau eu hunain eu dinistrio neu eu difrodi.
- Hwyluso rhannu adnoddau academaidd fel llyfrgelloedd ac offer technegol.
- Cadw archifau Wcráin yn sefydliadau'r DU; hwyluso mwy o gyfleoedd cyfnewid diwylliannol ac iaith.
- Rhannu cymorth iechyd meddwl – yn enwedig i staff a myfyrwyr Wcráin sy'n dioddef o Anhwylder Straen Wedi Trawma (PTSD) oherwydd gwrthdaro.
- Caniatáu i fyfyrwyr Wcráin 'ddal i fyny' ar y dysgu y maent wedi'i golli mewn ysgolion haf a gynhelir mewn sefydliadau yn y DU.
Mae'r cytundeb heddiw yn ychwanegu at y partneriaethau sydd ar waith a gwaith parhaus ym Met Caerdydd i gefnogi cydweithwyr a myfyrwyr yn Wcráin.
- Mae Met Caerdydd wedi bod yn gweithio mewn partneriaeth ag ymchwilwyr yn Academi Gelf Genedlaethol Lviv yn Wcráin, gan gymryd rhan ym mhrosiect ymchwil cydweithredol Creative Spark a ariennir gan y Cyngor Prydeinig. Ar hyn o bryd mae academyddion yn Lviv yn cefnogi eu partneriaid sydd wedi'u dadleoli o Academi Ddylunio a Chelfyddydau Kharkiv State yn nwyrain Wcráin ar ôl eu dinistriad yn y ddinas olaf, gyda Met Caerdydd yn addo cefnogaeth i'r ddau sefydliad.
- Daeth Ysgolhaig Noddfa ôl-raddedig cyntaf Met Caerdydd o Donetsk yn Nwyrain Wcráin ar ôl goresgyniad Rwsia yn 2014 ac yn ddiweddar graddiodd gyda Gradd Meistr mewn Addysgu Saesneg i Siaradwyr Ieithoedd Eraill. Mae hi bellach yn dysgu ffoaduriaid yn Ne Cymru.
- Ym mis Mawrth addawodd Met Caerdydd £400,000 dros y ddwy flynedd nesaf mewn Cymrodoriaethau ac Ysgoloriaethau, yn ogystal ag amrywiaeth ehangach o brosiectau gan gynnwys llety i'r rhai sy'n ffoi o Wcráin.
- Rydym yn trefnu i athletwyr a hyfforddwyr tîm cyfnewid sbrint cenedlaethol Wcráin ddod i ymarfer ar y campws gyda'n staff arbenigwyr biomecaneg yn Hyb Cyflymder Met Caerdydd.
Meddai'r Athro Cara Aitchison, Is-Ganghellor Prifysgol Metropolitan Caerdydd a Chadeirydd Grŵp Sector AU Wcráin Prifysgolion Cymru yng Nghymru:
"Ym Met Caerdydd rydym yn sefyll ochr yn ochr â'n cydweithwyr o sefydliadau AU ledled y wlad i gondemnio ymosodiad Rwsia a meddiannaeth anghyfreithlon Wcráin.
"Mae llofnodi'r cytundeb gefeillio heddiw gyda H.S. Skovoroda Kharkiv Prifysgol Addysgeg Genedlaethol (Prifysgol Skovoroda) yn arwydd allanol pwysig o'n cefnogaeth ac edrychwn ymlaen at chwarae ein rhan mewn adeiladu heddwch yn Wcráin. Bydd y cytundeb heddiw yn galluogi academyddion a myfyrwyr Wcráin i barhau â'u haddysg, er gwaethaf yr amgylchiadau erchyll.
"Fel Prifysgol Noddfa gyntaf Cymru, mae Met Caerdydd wedi ymrwymo i chwarae ein rhan nid yn unig i helpu i adfer addysg yn Wcráin ar ôl y rhyfel, ond hefyd i weithio'n agos gyda'r Cyngor Academyddion Mewn Perygl i gynnig noddfa a chefnogaeth briodol i academyddion a myfyrwyr Wcráin ar y cyfnod hynod anodd hwn."
Bydd y cynllun gefeillio yn helpu i atal brain drain ac yn sicrhau bod prifysgolion Wcráin nid yn unig yn goroesi ond yn dod yn gryfach o'r rhyfel, gan ganiatáu iddynt chwarae rhan hanfodol mewn ailadeiladu ar ôl y rhyfel.
